قصه ی بهلول در قبرستان

سقطى (سرى سقطى بغدادى مرید معروف کرخى و خال جنید بغدادى از عرفاى مشهور) مى گوید: وارد شدم به قبرستان و بهلول را دیدم که در کنار قبریکه تازه کنده بود نشسته و پاهاى خود را به داخل قبر دراز کرده و با خاکها بازى مى کند.
گفتم : در اینجا چه مى کنى ؟
گفت : پهلوى جمعى نشسته ام که به همسایگان خود آزار نرسانند و هرگاه از میان آنها بیرون رفتم غیبت و بدگوئى نکنند.
گفتم : آیا گرسنه هستى ؟
گفت : نه ، سوگند به خدا!
گفتم :بقیش ادامه ی مطلب

گفتم : مى دانى که نان را در شهر گران کرده اند؟
گفت : ما با ارزانى قیمت و گرانى نرخ نان چه کار داریم وظیفه ما اینست که بآن طورى که پروردگار ما از ما خواسته است و ما را امر فرموده است عبادت او کنیم ، و بر او است که موافق وعده خود ما را روزى دهد.⁽⁹⁵⁾
نتیجه :
آرى مرده بر آن زنده برترى دارد که پیوسته در فکر آزار باشد

سگ بر آن آدمى شرف دارد

که استخوان خورد و دیگرى نیازارد.

مرده چشم و گوش و زبان بسته ، و دست و پاى خود را جمع کرده و در اندیشه کار خود است .
مرده چنان غرق حساب خود و غوطه ور در گذشته اعمال خویش است که گویى در اثر شدّت توجه بباطن از عالم ظاهر بکلى منقطع شده و دست را از پاى و چشم را از دهن تشخیص ‍ نمیدهد.
آرى بصورت مرده و از جهان طبیعت و مادّیت گذشته ، و چشم بیک جهان وسیع روحانى و عالم حقیقت باز کرده است البته انس و مجالست با چنین افراد: آدمیرا روشن و بیدار و متنبه ساخته ، و درسهاى عبرت و پندهاى ارزنده اى یاد داده ، و راههاى سعادت و خوشبختى و حقیقت انسانیت را نشان خواهد داد.
و درست بر خلاف آنست مجالست با مردم دنیاپرست و هوى خواه و غافل ، اشخاصیکه شب و روز در فکر جمع و جور کردن دنیا هستند اشخاصیکه از هزاران جنایت و ظلم و تعدى در راه جلب منافع شخصى خود دریغ ندارند، مردمیکه بصورت زنده و از قلب و سیرت مرده هستند، افرادى که آثار وجود و حیات آنها بجز آزار و خیانت و اعمال سوء و تجاوز نیست ، مردمیکه از گذشته و آینده و سرنوشت خود بیخبر و با نهایت غفلت و جهالت عمر گرانمایه خود را در هوسرانى صرف میکنند، اشخاصیکه آذوقه هزاران افراد عاجز و فقیر و بیچاره را احتکار کرده و بخاطر استفاده خود از گرفتار کردن و بمضیقه انداختن دیگران باکى ندارند، اشخاصیکه بخاطر رشوت و سود نامشروعى حقوق حقه بیچارگان را پایمال کرده و از عقاب و غضب یوم جزاء اندیشه نمیکنند. (ختم اللّه على قلوبهم و على سمعهم و على ابصار هم غشاوة و لهم عذاب عظیم ).